การเลี้ยงกบ

หลักสูตรการเพาะเลี้ยงกบ

ประวัติความเป็นมาของการเลี้ยงกบ   

กบเป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ ที่มีการขยายพันธุ์เองตามธรรมชาติถ้าจะได้บริโภคก็ต้องรอจนกว่าถึงฤดูผสมพันธุ์เพราะว่ากบจะออกมาผสมพันธุ์กัน ซึ่งกบที่พบในประเทศไทย มีมากถึง 34 ชนอิด และในต่างประเทศอีกหลายชนิดซึ่งรวมแล้วไม่น้อยกว่า 100 ชนิด กบบางชนิดมีขนาดใหญ่ บางชนิดมีขนาดปานกลางถึงขนาดเล็ก แตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ และมีผู้สนใจได้เสาะหาพันธุ์เพื่อนำมาเลี้ยงกันหลายๆ ชนิด ซึ่งมีหลากหลายพันธุ์ เช่น กบอาน, กบนา,  กบภูเขาหรือเขียดแลว และ กบมูลฟรอค ฯลฯ ซึ่งมีวิธีการเลี้ยงและการดูแลก็จะแตกต่างกันไป

ชนิดและพันธุ์กบต่างๆ

กบที่พบในประเทศไทยนั้นมีถึง 34 ชนิด และในต่างประเทศอีกหลายชนิด ซี่งรวมแล้วๆไม่น้อย

กว่า 100 ชนิด กบบางชนิดมีขนาดใหญ่มาก บางชนิดมีขนาดปานกลางและบางชนิดก็มีขนาดเล็ก แตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ สำหรับผู้ที่สนในควรเสาะหาพันธุ์เพื่อนำมาเลี้ยงกันหลายๆ ชนิด พันธุ์กบที่จะแนะนำต่อไปนี้สามารถเลี้ยงได้ในเมืองไทย ซึ่งมีทั้งกบพันธุ์พื้นเมือง และกบจากต่างๆประเทศที่มีคุณสมบัติเหมาะกับสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศบ้านเรา ดังต่อไปนี้

1.             กบจาน ( Rana Tigerina Daudin)

เป็นกบขนาดกลางค่อนข้างใหญ่ ตัวที่โตเต็มที่ยาวประมาณ 5 นิ้ว ขนาดประมาณ 4 ตัว ต่อ 1 กิโลกรัม ผิวมีสีน้ำตาลปนเขียว อาจจะแตกต่างกันบ้างตามแหล่งที่อยู่อาศัย ลักษณะโดยทั่วๆไป สังเกตได้คือ ขาหน้าสั้นอยู่ระหว่างไหล่กับตา ปุ่มกระดูกเท้าล่างไม่แหลมคม มีสำคล้ำและมีลายพาดสีจางๆ ตรงริมฝีปาก ใต้คางอาจะมีจุดหรือลายริ้วตรงคอหอย ด้านหลังมีสีเขียวอมน้ำตาล มีจุดสีดำจำนวนมาก

2.             กบนา (Rana Rugulosaa Wegmann)

เป็นกบขนาดกลาง ตัวที่โตเต็มที่ยาวประมาณ 5 นิ้ว ขนาดประมาณ 6 ตัว ต่อ 1 กิโลกรัม ผิวสีน้ำตาล

ปนดำ  อาจจะแตกต่างกันบ้างตามแหล่งที่อยู่อาศัย ลักษณะโดยทั่วๆไป สังเกตได้คือ ขาหน้าและขาหลังมีขนาดยาวปานกลาง ส่วนนิ้วมีแผ่นหนังระหว่างนิ้วเกือบสุดปลาย ปลายนิ้วไม่มีแผ่นยึดเกะ ปลายนิ้วเท่ามีปุ่มเล็กน้อย ไม่มีปุ่มที่กระดูก ผ่าเท่า ด้านหลังมีแถบสีดำขาดเป็นตอนๆ ประมาณ 10 แถว ขอบในดวงตาแคบกว่าเปลือกตาบน บริเวณหัวและลำตัวส่วนหลังมีสีน้ำตาล ขามีลาดพาดขวาง มีสีน้ำตาลตลอด ด่างมีจุดเด่นสีเทา

3.             กบภูเขาหรือเขียดแลว (Rana Bythil  Boulenaer)

เป็นกบพื้นเมืองที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ตัวโตเต็มที่ขนาดประมาณ 3 ตัว ต่อ 1 กิโลกรัมขึ้นไป ชาวบ้าน

เรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่ากบคลอง ตามแหล่งอาศัย  ลักษณะโดยทั่วๆไป สังเกตได้คือ ปลายนิ้วโป้งนิ้วขาหน้าแยกออกจากกัน ผิวหนังด้านข้างไม่นูนโป่ง ไม่มีถุงลม ไม่มีแผ่นหลังที่นิ้วขาหน้าอันแรก ซึ่งยาวกว่านิ้วอันที่สอง แก้วหูห่างจากตาเป็นระยะทางมากกว่าเส้นผ่าศูนย์กลางของตา กบเพศผู้จะมีเขี้ยวออกจากขากรรไกรล่างยืนยาว ส่วนเพสเมียจะสั้นกว่า มีตาโต ในบางท้องที่อาจมีเส้นพาดกลางหลัง จากริมฝีปากถึงส่วนกันบางแหล่งไม่มี ขามีลายพาดสีน้ำตาลเข้มตลอด ลำตัวมีสำน้ำตาลแดงหรือดำ ใต้คางใต้ท้องมีสีขาว-เหลือง ริมฝีปากบนและล่างมีจุดสีดำ พบมากแถบภาคเหนือและภาคใต้

4.             กบบลูฟรอค (Rana Catesbeiana show)

เป็นกบที่มีขนาดใหญ่ที่สุด เข้าใจว่าใหญ่ที่สุดในประเทศสหรัฐอเมริกา ตัวโตเต็มที่มีน้ำหนัก

มากกว่า 1 กิโลกรัมขึ้นไป ตัวโตเต็มที่มีความยาวถึง 8 นิ้ว ลำตัวกว้าง ส่วนหัวสีเขียว ส่วนหลังมีสีน้ำตาลเขียว ส่วนท้องมีสีขาวเหลือง ผิวหนังขรุขระมีปุ่มขนาดเล็กๆ อยู่ที่ส่วนหลัง ไม่มีสันข้างตัวแต่จะมีสตันตรงด้านหลังของแก้วหู ที่ขามีจุดสีน้ำตาลปะปราย บางท้องที่อาจมีสำคล้ำหนือดำ

วัสดุอุปกรณ์ในการเพาะพันธุ์กบ

การผสมพันธุ์กบ ทำได้ 2 วิธีด้วยกัน คือ

1. การผสมแบบธรรมชาติ คือ การคัดพ่อแม่พันธุ์ที่มีความสมบูรณ์ที่สุดมาลงในบ่อเพาะพันธุ์ที่เตรียมไว้ แล้วปล่อยให้มันผสมพันธุ์กันเองตามธรรมชาติ

2. การผสมแบบผสมเทียม โดยใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์ซูฟรีเฟร๊ก ผสมกับ น้ำกลั่นบริสุทธิ์ และยาโมทีเลือมกา ตามสัดส่วนของน้ำหนักกบตัวผู้และตัวเมียและนำมาฉีดใต้ผิวหนัง เพื่อกระตุ้นให้ไข่แก่สำหรับตัวเมีย ส่วนตัวผู้กระตุ้น2耀้เกิดน้ำเชื้อและให้ความต้องการผสมพันธุ์ แล้วปล่อยลงผสมกันเองในบ่อเพาะพันธุ์ที่เตรียมไว้

การสร้างบ่อเพาะพันธุ์กบ       

บ่อเพาะพันธุ์กบ ควรเป็นบ่อคอนกรีต ควรมีขนาด 4 ลูกบาศก์เมตรขึ้นไป ก่อด้วยบล็อกคอนกรีต หรืออิฐมอญก็ได้ ด้านข้างทั้ง 4 ด้าน ควรฉาบและขัดมันให้เรียบ พื้นควรเทและขัดมันให้เรียบเช่นกัน มีท่อระบายน้ำทิ้ง อาจจะปูกระเบื้องตรงพื้นบ่อและขอบบ่อได้ยิ่งดี เพราะจะช่วยให้กบไม่เป็นแผลตรงนิ้วและปาก เวลากระโดด บ่อควรตั้งอยู่ที่โล่งแจ้ง เพราะไข่กบต้องการอุณหภูมิในการฟักไข่ถึงจะฟักลูกออกมา

เป็นตัว

การผสมพันธุ์กบ โดยวิธีธรรมชาติ,ผสมเทียม

ในธรรมชาติกบจะผสมพันธุ์และวางไข่ในฤดูฝน กบจะตกไข่ในฤดูฝน กบจะวางไข่ในบริเวณที่มีน้ำตื้น มีพันธุ์ไม้ขึ้นอย่างหนาแน่นพอสมควร ปัจจัยที่มีผลเกี่ยวข้องต่อการผสมพันธุ์ของกบ ได้แก่ อุณหภูมิ แสงสว่าง ความชิ้น ความพร้อมของพ่อแม่พันธุ์กบ ฯลฯ

การอนุบาลลูกอ๊อด

  ในการเพาะพันธุ์กบ เพื่อที่จะให้ได้ผลผลิตได้มากที่สุดจะต้องมีขบวนการอนุบาลลูกอ๊อด ซึ่งเป็นขบวนการที่สำคัญขบวนการหนึ่ง เพราะลูกกบที่ได้จะสมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคติดต่อ เมื่อนำไปเลี้ยงจะมีอัตราการเจริญเติบโตสูง

 การคัดแยกลูกกบ

การเลี้ยงกบเพื่อให้ได้กบที่มีขนาดใกล้เคียงกันตลอดจนมีอัตราการเจริญเติบโตดีสม่ำเสมอ จะต้องมีขบวนการคัดแยกลูกกบที่มีขนาดใกล้เคียงกันไปเลี้ยงเพราะกบจะไม่กินกันเอง ซึ่งเป็นอัตราการสูญหายค่อนข้างสูง การคัดแยกลูกกบที่มีขนาดใกล้เคียงกันไว้ที่เดียวกันจะช่วยให้ลูกกบปริมาณมากขึ้น  

การเลี้ยงกบด้วยวิธีต่างๆ            

การเลี้ยงกบนั้นมีอยู่หลากหลายวิธีด้วยกัน เพื่อความสะดวกของผู้เลี้ยง และองค์ประกอบในด้านต่างๆ เช่น ถ้ามีบ่อเลี้ยงปลาอยู่แล้ว อาจจะเลี้ยงกบในกระชัง หรืออาจจะเลี้ยงในบ่อดินก็ได้ การเลี้ยงกบในบ่อซีเมนต์ ท่อซีเมนต์ ก็สะดวกสำหรับการดูแลและการจับกบไปขาย การเลี้ยงแบบล้อมคอกก็จะได้กบที่เหมือนกันการเลี้ยงเลียนแบบธรรมชาติ 

การตลาด

การเลี้ยงกบจะต้องคำนึงถึงการตลาดด้วยว่าจะจับกบขายในช่วงไหนถึงได้ราคาดี เช่น การจับกบขายในช่องฤดูฝนกบจะราคาถูกเพราะอาหารตามธรรมชาติถ้ามีให้เลือกเยอะแยะ เช่น ปลา หรืออาจจะเป็นกบตามธรรมชาติเอง